اجزا در اصول عقلیاِجزا در اصول عقلی به اکتفا به عمل طبق اصل عملی عقلی بعد از کشف خلاف اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفاِجزا در اصول عقلی، مقابل اجزا در اصول شرعی و به معنای کفایت عمل انجام شده طبق مؤدای اصول عملی عقلی، از انجام دوباره آن می‌باشد. ۲ - توضیحاصول عقلی عبارت است از اصولی که عقل به‌طور مستقل به حجیت آن‌ها حکم می‌نماید، مانند: اصالت تخییر ، برائت عقلی و قاعده احتیاط . برخی از اصولیون ، مفاد اصول عقلی را جعل حکم ظاهری نمی‌دانند، بلکه معتقدند مفاد آن‌ها دلالت بر رفع عقاب و مؤاخذه و معذوریت می‌نماید؛ از این رو، بحث اجزا را فقط در اصول عملی شرعی جاری می‌دانند. گروهی دیگر بحث از اجزا را هم در اصول عقلی و هم در اصول شرعی مطرح نموده‌اند.برخی دیگر از اصولیون نیز بدون اشاره به تفصیل، بحث را به‌طور مطلق بیان کرده‌اند. ۳ - نکتهدر اصل عملی احتیاط ، با وجود این‌که از اصول عقلی است، چون در آن، واقع انجام می‌شود، بنابر هر دو مبنا - جعل معذوریت، جعل حکم ظاهری -، بحث از اجزا جاری می‌گردد. [۲]
موسوی بجنوردی، محمد، مقالات اصولی، ص۸۳-۸۲.
[۴]
فاضل لنکرانی، محمد، سیری کامل در اصول فقه، ج۴، ص۲۱۹.
[۵]
فاضل لنکرانی، محمد، سیری کامل در اصول فقه، ج۴، ص۲۴۷.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۸۰، برگرفته از مقاله «اجزا در اصول عقلی». رده‌های این صفحه : اجزا در اصول
|